Afbeelding
Foto: MIA Studio via shutterstock

Hongersnood: slachtoffers en daders

maandag 6 maart 2023 20:00 tot 21:30

Honger in de Hoorn van Afrika, de Oekraïense Holomodor, of de Duitse Hongerwinter. Hongersnoden met miljoenen slachtoffers zijn van alle tijden. Natuurrampen kunnen misoogsten veroorzaken, maar hongersnoden zijn altijd vermengd met politiek: wanbeleid, oorlog of economische ongelijkheid. 

Kun je dan ook spreken van daders bij hongersnoden? Is het een vorm van geweld? En wat betekent dat voor ons? Terwijl Nederlanders gemiddeld 34 kilo voedsel per jaar weggooien lijden 20 miljoen inwoners van de Hoorn van Afrika honger. Wat is onze verantwoordelijkheid? Kom en luister naar cultuurwetenschapper Charley Boerman, historicus Anne van Mourik en ontwikkelingshulponderzoeker Willem Elbers en leer wie de slachtoffers en daders van hongersnoden in het heden en het verleden zijn. 

Hongersnood als geweld

De oorlog in Oekraïne, de graanschuur van de wereld, heeft grote invloed op de wereldvoedselvoorziening. De productie van graan ligt stil en de prijzen worden opgestuwd, met als gevolg dat de armste landen het hardst getroffen worden. Doet Rusland hier vele landen geweld aan door hongersnoden mede te veroorzaken? 

Deze vorm van geweld is voor Oekraïne niet vreemd. In 1932 en 1933 leden de Oekraïners ook onder een hongersnood, de Holodomor, letterlijk vertaald ‘het vermoorden door honger’. De miljoenen Oekraïners die stierven waren namelijk het gevolg van Sovjetbeleid. Graan werd door de Sovjetunie weggevoerd naar Rusland terwijl er te weinig overbleef in Oekraïne. De Europese Unie heeft de Holodomor afgelopen december officieel erkend als genocide.

Van verleden naar heden

Cultuurwetenschapper Charley Boerman vertelt over de Holodomor en de hedendaagse omgang daarmee, zowel aan Oekraïense als Russische zijde. Historicus Anne van Mourik analyseert de complexe geschiedenis van de Duitse Hongerwinter van 1945, toen daders zelf slachtoffers werden. Ontwikkelingshulponderzoeker Willem Elbers, ten slotte, presenteert drie oorzaken van hedendaagse hongersnoden. 

Na de lezingen gaan de sprekers met elkaar in gesprek over de vraag wat we kunnen leren van de hongernoden uit het verleden om een oplossing te vinden voor de huidige hongersnoden.     

Over de sprekers

 Charley Boerman is cultuurwetenschapper aan de Radboud Universiteit. Ze onderzoekt de herinneringscultuur rond historische hongersnoden, waaronder de Holodomor. Anne van Mourik is historica en verbonden aan het NIOD. Zij onderzoekt hoe Duitsland omgaat met zijn hongersnoodverleden, waaronder de Duitse hongersnood na de Tweede Wereldoorlog. Willem Elbers is onderzoeker en docent in de ontwikkelingsstudies van de Radboud Universiteit.  Marcel Becker is ethicus. Hij leidt het gesprek. 

Deelname

Deelname kost € 7,50 | Medewerkers van de RU en het Radboudumc en Alumni Benefits Card-houders € 5,- | Studenten en scholieren en Radboud Reflects-abonnees gratis