Lezing over de vogeltrek

NIJMEGEN - Bart Heijne verzorgt dinsdag 23 april een lezing over de vogeltrek. De lezing in het Parochiehuis van de Antonius van Paduakerk aan de Van Slichtenhorststraat 81 in Nijmegen is van 20.00 tot 22.00 uur. Entree 5,00 euro; leden van KNNV, IVN en Groei & Bloei gratis.

Ieder voorjaar vliegen miljarden vogels van hun wintergebieden naar de broedgebieden en in het najaar weer terug. Maar waarom doen ze dat? En hóe doen ze dat? En waar en wanneer kunt u iets van dit spektakel meekrijgen? Veel van ‘onze’ Nederlandse broedvogels trekken in de herfst weg naar het zuiden. Maar vogels die noordelijker broeden, komen juist hier weer overwinteren of trekken via ons land naar warmere oorden. De herkomst van deze vogels ligt in een enorm gebied van Groenland tot in Siberië en het gaat om dus flinke afstanden. Daarbij is niet de winterse kou, maar de beschikbaarheid van voedsel de belangrijkste reden voor de vogels om zuidwaarts te trekken. 

Hoe vinden ze de weg? 

Hoe vogels zich oriënteren tijdens de trek is redelijk goed bekend. Zo volgen ze kustlijnen en rivieren en kijken naar de zon en sterren. Ook reageren ze op het aardmagnetisch veld en gebruiken zelfs geluiden en geuren om de weg te vinden. Deze methoden vullen elkaar aan: als de ene door omstandigheden niet werkt (mist, bewolking), wordt overgeschakeld op een andere. Als ze onverhoopt toch uit koers raken, corrigeren ze dat. Maar hoe? Dat is nog onduidelijk. Wel is bekend dat trekvogels over een soort ingebouwde trekrichting beschikken. Jonge vogels vertrouwen op hun eerste reis vaak op dat ingebouwde kompas, terwijl de ervaren volwassenen dit combineren met eerder genoemde oriëntatiemethoden. 

Gevleugelde krachtpatsers 

Trekvogels zijn tot bijzondere prestaties in staat. Vooral de enorme afstanden die ze afleggen spreken tot de verbeelding. Zoals de noordse stern, die ieder jaar de aarde rondvliegt: in de lente van het Zuidpoolgebied naar arctische streken en dan in de herfst weer terug. Of wat te denken van rosse grutto’s uit Alaska die in één keer (!) van hun broedgebieden naar Nieuw-Zeeland vliegen – dwars over de Grote Oceaan - om daar te overwinteren, een afstand van 12.000 km. In het voorjaar vliegen ze via een tussenstop in Oost-Azië terug, een reis van 18.000 km!