Zwart gat aanleiding voor expo Moonshot

NIJMEGEN - Met de tentoonstelling Horizon gaat in Museum Het Valkhof vanaf 15 oktober een vijfdelige tentoonstellingenreeks van start onder de titel Moonshot. In samenwerking met hoogleraren, docenten en studenten aan de Radboud Universiteit brengen gastcuratoren Jessica Helbach en Flos Wildschut in een groots beeldend onderzoek kunst en wetenschap bij elkaar. De expositie is te zien t/m 2 januari 2022.

Aanleiding voor de reeks is de eerste ‘foto’ van een zwart gat, die in 2019 werd gemaakt. De thema’s van de tentoonstellingen – Horizon, Space, Wave, Time, Black Hole – bieden steeds een andere kijk op het onderzoek naar ruimte, tijd, grenzen en de vraag hoe ver onze waarneming reikt. De serie onderstreept de samenwerking tussen Museum Het Valkhof en de Radboud Universiteit en vormt de aanloop naar het 100-jarig jubileum van de universiteit in 2023.

Het was een sensatie: de eerste foto van een zwart gat, in 2019 geconstrueerd door een internationaal team onder leiding van sterrenkundige Heino Falcke van de Radboud Universiteit. Op de inmiddels beroemde ‘foto’ is een diffuse rode donut-achtige vorm te zien. Deze zogenaamde event horizon oftewel waarnemingshorizon is de grens tussen het waarneembare en het niet meer waarneembare. Voorbij deze lijn verdwijnt alle informatie in het zwarte gat en kan niet meer terugkeren. Dit fascinerende en ook wel enigszins beangstigende fenomeen is het uitgangspunt voor de reeks Moonshot en de tentoonstelling Horizon.

Illustraties in bijzondere boeken uit de bibliotheek van de Nijmeegse Radboud Universiteit en oude instrumenten uit wetenschappelijke collecties van Nederlandse musea laten ons zien hoe essentieel de aardse horizon voor onze ruimtelijke oriëntatie is geweest. In het verleden fungeerde deze als een belangrijk baken voor navigatie en metingen. In de tentoonstelling laten kunstwerken de horizon zien als bron van inspiratie en onderzoek.


Met de aardse horizon als vertrekpunt neemt Horizon je mee op een reis met zeevaarders en ruimtevaarders; op zoek naar een ongrijpbare lijn, die we - hoe lang we ook reizen - nooit zullen bereiken.