‘Ansicht Grens Beek’.
‘Ansicht Grens Beek’. Foto: Regionaal Archief Nijmegen

Lezing over schermutselingen in de grensregio Nijmegen-Kleef 1930-1940

Algemeen

GROESBEEK - In deze grensstreek kennen de Nederlandse en Duitse buren elkaar goed. Vanaf 1933 veranderde de gemoedelijke omgang met de Duitse buren: de grenssamenleving politiseerde snel na de machtsovername door de nationaalsocialisten in Berlijn en de onderlinge verhoudingen werden killer. Historicus Jan Brauer gaat dinsdag 15 maart in op de schermutselingen in de grensregio Nijmegen-Kleef 1930-1940. De lezing ‘Over de grens’ in het Vrijheidsmuseum in Groesbeek begint om 19.30 uur.

In 1933 verschenen vrijwel meteen Duitse vluchtelingen aan de grensslagboom in Beek-Wyler en in de bossen in de regio Kleef-Nijmegen. Ook fanatieke en brutale aanhangers van het nationaalsocialisme, afkomstig uit Kleef, meldden zich en zorgden voor onrust en knokpartijen in de grensdorpen. Dit zorgde voor ongekende politieke grensincidenten. 

Aan de Nederlandse zijde van de grens organiseerden Duitse emigranten hun verzet tegen het naziregime. Zij werden echter achtervolgd door Gestapo-agenten uit Duitsland. Grenshistoricus Jan Brauer opent tijdens zijn lezing de Gestapo-dossiers en laat bijvoorbeeld zien hoe in 1935 een belangrijke communistische koerierslijn door de Duffelt werd opgerold. Hij schetst een beeld van de roerige tijd in onze grensregio, laat Nederlandse en Duitse grensgangers aan het woord en toont hoe ‘Den Haag’ en ‘Berlijn’ reageerden op de toenemende schermutselingen aan de grens.

Op basis van Nederlandse en Duitse archieven bracht Brauer de sociaal-politieke dynamiek langs de hele Nederlandse oostgrens vanaf 1930 in kaart. Zijn recente gedegen proefschrift ‘Over de grens’ laat zien dat de Nederlands-Duitse grensregio vanaf 1933 in rap tempo politiseerde en dat de eerste stappen werden gezet naar de bezetting van Nederland in mei 1940. Zo opereerde het vervolgingsapparaat van de nazistaat al vanaf 1933 zeer effectief op Nederlandse bodem. De grensbewoners werden dan ook veel eerder dan de rest van Nederland geconfronteerd met ruwe dreiging van het Derde Rijk, zeker rond Groesbeek en in de regio Nijmegen-Kleef.

De lezing start om 19.30 uur. Entree 6,50 euro en kan in het Vrijheidsmuseum alleen per pinbetaling worden voldaan. De Museumkaart is geldig. Reserveren is noodzakelijk en wel via welkom@vrijheidsmuseum.nl of telefonisch via 024-3974404.

www.vrijheidsmuseum.nl