750 jaar Stevenskerk
Deze week was ik uitgenodigd voor een bijzondere viering in de Stevenskerk. De kerk werd 750 jaar geleden op 7 september gewijd. Wat een geschiedenis huist er in dit gebouw!
Overigens begon deze geschiedenis al eerder, want de eerste steen werd gelegd in 1254. De kerk met haar trotse toren is sindsdien het icoon van de stad en de blikvanger in onze skyline.
Ik hoor het vaker van Nijmegenaren: als we over de brug rijden en de toren weer zien, voelen we ons meteen thuis. Niet voor niets bezingt het officieuze volkslied van Nijmegen dat men ‘nog één keer Sint Steven wil heuren sloan’.
De kerk bloeide en straalde grote rijkdom uit toen Nijmegen kwartierhoofdstad was van het hertogdom van Gelre in de 15e eeuw. Tot eind 16e eeuw was het een katholieke kerk, maar tijdens de Beeldenstorm kwam de kerk in protestantse handen en werden veel beelden en versierselen vernield. In de jaren 70 werd het een oecumenische kerk.
In de oorlog raakten kerk en toren zwaar beschadigd bij het bombardement op Nijmegen op 22 februari 1944. In 1953 werd de kerk in het verwoeste centrum als eerste herbouwd, wat belangrijk was voor het moraal van de Nijmegenaren. Dat laat wel zien: de Stevenskerk heeft een warm plekje in ons hart.
"We zijn trots op ‘onze Sint Steven’, voor altijd in het hart van de stad en in de harten van de Nijmegenaren!"
Een kerk is letterlijk het ‘hart’ op de stadsplattegrond, en heeft in de geschiedenis ook altijd die rol gehad in een gemeenschap. Mensen worden er al eeuwenlang gedoopt, getrouwd en begraven, belijden er hun geloof, vieren samen het leven, vinden er troost, gemeenschapszin of een veilig heenkomen. Een ieder was en is er welkom. Het maatschappelijk leven, zoals de markt en later winkels en cafés, vindt eromheen plaats.
De klokken in de toren kondigden vroeger kerkdiensten aan en waarschuwden bij gevaar. Torenwachters speelden een belangrijke rol in tijden van brand of oorlog. Op de grote klok zagen Nijmegenaren hoe laat het was.
Hoewel de kerk inmiddels niet voor iedereen meer een spil vormt in het sociale leven, is de Stevenskerk hier óók een belangrijke spil in het culturele leven gaan vormen. Al 40 jaar houdt de universiteit er academische zittingen. Bezoekers genieten er van allerlei tentoonstellingen, activiteiten en concerten. De historie en sfeer zorgen dat de kerk nog heel lang een bijzondere plek voor velen zal blijven. We zijn trots op ‘onze Sint Steven’, voor altijd in het hart van de stad en in de harten van de Nijmegenaren!
Reageren op de column van de burgemeester? Secretariaatburgemeester@nijmegen.nl