Verhalenreeks 'Iconen van de wederopbouw'
Theater Carolus: op z’n Amerikaans
NIJMEGEN - In de verhalenreeks 'Iconen van de wederopbouw' presenteert De Brug Nijmegen in samenwerking met Nijmegen Wederopbouwstad enkele markante gebouwen. Deze week bioscoop Carolus. Meer informatie via: www.wederopbouwstad.nl.
In de jaren ‘50 en ‘60 van de vorige eeuw kende de bioscoop haar gloriejaren. Uitgaan betekende: dansen of naar de film. Veel mensen, vooral jongeren, gingen wekelijks naar de bios. Met weinig geld kon je altijd nog een goedkoop kaartje ’nekloge’ kopen. Zo werden de eerste paar rijen van een bioscoop genoemd: daarvan kreeg je pijn in je nek bij het omhoog kijken.
Op of vlakbij Plein 1944 waren drie prachtige bioscopen: Luxor, Centrum en Carolus. Drie bioscopen met zalen voor 600 tot 900 bezoekers! Theater Carolus was een heel modern wederopbouwgebouw van glas beton en staal, ontworpen door architect van Vreeswijk en geopend in 1954. De architect ontwierp ook het Calypso theater in Amsterdam en het Kurhaus theater in Scheveningen.
De hal was - en is - maar liefst 12 meter hoog. De pilaren aan de zijkant waren met tl-buizen rood-oranje verlicht door neonverlichting. En boven op het dak stonden groot de letters CAROLUS, oorspronkelijk uitgevoerd in het Libra-lettertype, waarbij de 'C' was gekroond met een keizerskroon, een verwijzing naar Karel de Grote
Carolus stond symbool voor Amerika, zoals de Verenigde Staten altijd genoemd werden. Amerika, het land van onze bevrijders, het land van de onbegrensde mogelijkheden, het land van de massaconsumptie. Zo moest Nederland ook worden.
Bij het binnenkomen in de zaal van Carolus, zag je dat blauwe plafond met 27 stervormige lampjes. Als het grote licht uitging, waande je als het ware in het heelal. En dan moest de film nog beginnen.
Met de opkomst van de tv, andere uitgaansmogelijkheden en nog weer later de opkomst van megabioscopen liep het bezoek aan de drie Nijmeegse bioscopen gestaag achteruit. Luxor ging in 1986 als eerste ten onder. Centrum sloot haar deuren in 2005, de laatste films in Carolus werden in 2020 gedraaid. Inmiddels wordt er nagedacht over een andere invulling. Een horecabestemming lijkt het meest voor de hand te liggen
Carolus is een gemeentelijk monument en heeft dan ook een beschermde status. Dat geldt voor de gevel, maar ook voor het plafond in de zaal. Dat betekent voor de nieuwe uitbater dat hij zowel de gevel als het plafond intact moet laten. Zo blijft het gebouw gelukkig bestaan als symbool van vooruitgangsgedachte.