Burgemeester Bruls.
Burgemeester Bruls. Foto: Goedele Monnens
Column van de burgemeester

Razzia in Nijmegen 80 jaar geleden

Algemeen

Elke dag zien we beelden van oorlog in het nieuws. Mensen uit allerlei landen kloppen in ons land aan voor opvang, op de vlucht voor oorlog, terreur en uitsluiting. Ieder met een eigen verhaal en persoonlijk leed. De oorlog in ons eigen land is al wel lang geleden, maar de vreselijke gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog staan bij veel Nijmegenaren nog steeds in het geheugen en in het hart gegrift.

Er zijn ook oorlogsverhalen van hier, die eigenlijk maar weinig aandacht krijgen. Niet veel Nijmegenaren van nu zullen bijvoorbeeld weten hoeveel Joodse inwoners van onze stad zijn gearresteerd, gedeporteerd en vermoord. Dat waren er meer dan 450. De Stolpersteine, die liggen voor de huizen van Joodse en andere Nijmegenaren die slachtoffer zijn geworden van het naziregime, herinneren ons dagelijks aan hen. Mooi en belangrijk dus, dat het aantal Stolpersteine dit jaar nog wordt uitgebreid. 

Een ander feit dat niet veel mensen zullen kennen, is dat in de nacht van 17 op 18 november 1942 196 Joodse mensen in onze stad werden opgepakt en op transport gesteld. Slechts 4 van hen keerden levend terug. Onvoorstelbaar verdrietig en tragisch. En vreselijk om je te beseffen dat er ook Nijmegenaren van toen, hoewel vaak onder druk van de bezetter, aan deze oorlogsmisdaden hebben bijgedragen.

De razzia vond komende 17 november precies 80 jaar geleden plaats. Daarom is er een activiteitenprogramma met de naam RAZZIA! georganiseerd, om deze gebeurtenis voor het eerst een grotere plek te geven in het herdenken in onze stad. 

Een indrukwekkende tentoonstelling in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis, een voorstelling in het Stedelijk Gymnasium samen met De Lindenberg, films bij LUX en een gedichtenwedstrijd en Spoken Wordworkshop bij de bibliotheek. En ook de grote portretten van Joodse Nijmegenaren op Plein 1944 trekken de aandacht. Heel goed dat dit alles gebeurt. Ik raad u aan om ook te gaan kijken.

De openheid over deze razzia herinnert ons, naast de herdenkingen van 4 mei, het bombardement en de Waaloversteek, aan wat de gruwelijke gevolgen kunnen zijn van oorlog, haat en uitsluiting. Mensen zijn niet minderwaardig omdat ze zijn wie ze zijn, of houden van wie zij willen. Niet vanwege hun geloof of cultuur en niet vanwege hun afkomst. 

Iedereen heeft recht op een gelijke plek in de samenleving. Mensen hebben een verhaal dat we misschien nog niet kennen, sommigen hebben angst en pijn die velen hopelijk nooit zullen kennen. Samen zijn wij Nijmegen. Laten we daarom in gesprek blijven met elkaar en alert zijn op signalen van uitsluiting. Wat hier in de Tweede Wereldoorlog heeft plaatsgevonden en wat nog overal ter wereld plaatsvindt, willen wij in Nijmegen nooit meer.


Reageren op de column van de burgemeester? Mail naar: Secretariaatburgemeester@nijmegen.nl