Boekpresentatie ‘Bevrijd. Het concentratiekampsyndroom en de LSD-behandeling van Jan Bastiaans’

NIJMEGEN  - Donderdag 17 maart wordt het onlangs verschenen boek ‘Bevrijd. Het concentratiekampsyndroom en de LSD-behandeling van Jan Bastiaans’ gepresenteerd bij boekhandel Dekker van de Vegt in Nijmegen. Directeur Wiel Lenders van het Vrijheidsmuseum neemt een exemplaar in ontvangst en de Nijmeegse auteur, medisch historicus Leo van Bergen, wordt geïnterviewd door Gelderlander-columnist Marcel Rözer. 

Aanvang 19.30 uur. De toegang is gratis en aanmelden is zeer gewenst. Dat kan telefonisch via tel. 024-3020130 of via info@dekkervdvegt.nl.

In de jaren zestig werd duidelijk dat concentratiekampoverlevenden psychische klachten ontwikkelden. Dit stond bekend als het KZ-syndroom. Het was het proefschriftonderwerp van psychiater Jan Bastiaans, later hoogleraar in Leiden. Hij ging oorlogsslachtoffers behandelen, onder meer met LSD, een middel dat voor anderen in 1966 werd verboden. Deze methode was omstreden bij vakgenoten, maar niet in de mediaberichten over Jan Bastiaans die tussen 1954 en 1987 verschenen en in dit boek centraal staan. Bastiaans zei voorzichtig met LSD om te gaan. Patiënten zeiden er baat bij te hebben en zich geestelijk ‘bevrijd’ te voelen. Meer bewijs was onnodig. De dagen van de randomized trial moesten nog komen.

Aanvankelijk was de diagnose KZ-syndroom gereserveerd voor overlevenden van de Duitse kampen. Daar kwamen verzetsmensen, militairen met verwerkingsproblemen, slachtoffers van gijzelingen, overlevenden van de Japanse kampen en tweede generatiekinderen, ook van NSB’ers, allemaal bij. Een eerste schatting van een paar duizend patiënten groeide hierdoor tot 200.000 uit. 

De documentaire Begrijpt u nu waarom ik huil… , de discussie over de Drie van Breda, de opening van Centrum ’45, de Molukse gijzelingen en de tv-serie Holocaust leidden tot uitvoerige berichtgeving hierover en dat droeg ook bij aan deze uitdijing. De term KZ-syndroom verdween. De alles overkoepelende, en belangrijke verschillen wegpoetsende, posttraumatische stressstoornis (PTSS) was geboren.

Een deel van de opbrengst van het boek komt ten goede aan het onderzoek naar PTSS.