De Oversteek herdenken

Komende week herdenkt onze regio ‘Operatie Market Garden’ tijdens de Tweede Wereldoorlog. Onderdeel daarvan was de Waaloversteek op 20 september 1944, die leidde tot de bevrijding van Nijmegen. De Amerikanen noemen dit wel een van hun heldhaftigste daden. 

De strijdkrachten van de 82nd Airborne Division moesten die dag onze Waalbrug en spoorbrug veroveren op de Duitse bezetter. Zo’n 260 jonge soldaten roeiden in kleine canvas bootjes over de snelstromende rivier, onder een beschermend rookgordijn van de Amerikaanse artillerie en onder hevige beschietingen van de Duitsers. Sommigen peddelden met de kolf van hun geweer. Slechts 13 boten haalden de overkant en er waren vele gewonden en 48 doden te betreuren. Hoewel deze angstaanjagende missie slaagde, was dit een tragisch verlies. 

Dit strijdplan werd bedacht door generaal James Gavin. Hij sloot Nijmegen toen in zijn hart; de gebombardeerde stad, die vervolgens ook als frontstad te lijden had, en waar de geallieerden zich toch zo gesteund voelden door de Nijmegenaren. Gavin kwam uit het Amerikaanse Albany en zorgde dat zijn regio in actie kwam om Nijmegen te helpen met middelen en goederen voor de wederopbouw. 

Dit jaar was ik op bezoek om de 70-jarige vriendschap die hierdoor ontstond te vieren. Ik vond het een eer om als burgemeester die nog altijd warme band te mogen bestendigen. Deze week ontmoet ik hier de Dutch Settlers, een groep mensen uit de regio Albany, die onze bevrijdingsactiviteiten zullen bijwonen. 

Dat jonge mensen van zo ver weg hun leven gegeven hebben voor onze vrijheid, is iets waar we zelden bij stilstaan. Logisch ook, want we leven al lang in vrijheid. Maar juist daarom is herdenken zo belangrijk, in woorden maar ook in daden. Wij kunnen doen, vinden en zeggen wat wij willen, en leven niet in angst en gevaar. Het is van grote waarde dat we elk jaar blijven vertellen hoe dat is gekomen. 

Ook nieuwe herinneringsborden in het gebied waar de oversteek plaats vond, herinneren ons aan het verhaal. We betrekken onze jeugd altijd bij herdenkingen, zoals basisschool De Oversteek jaarlijks meewerkt aan de herdenking van de Oversteek. Ook u bent daarbij welkom, op de Oosterhoutsedijk op 20 september om 10.30 uur. Op die plek staan en de verhalen vertellen in aanwezigheid van Amerikaanse militairen en veteranen maakt dit voor mij elk jaar weer een indrukwekkend samenzijn. 

Onze brug De Oversteek, waar elke avond 48 paar lichten aangaan op het tempo van een trage mars, herinnert ons dagelijks aan de gesneuvelde Amerikanen. Ook de Sunset March, waarin veteranen elke dag van het jaar, in weer en wind, meelopen in dit tempo op de brug, is een ontroerend eerbetoon. En zo indrukwekkend, dat de Amerikanen dit idee hebben overgenomen op de thuisbasis van de 82nd Airborne Division: de Sunset Liberty March. Dit zijn allemaal hoopgevende symbolen.

Reageren op deze column? Mail dan naar secretariaatburgemeester@
nijmegen.nl