Gebarentaal. Het is gewoon een taal!

“Het is gewoon een taal”, zegt professor Onno Crasborn, terwijl hij zijn spraak ondersteunt met gebaren zodat zijn collega-onderzoeker Tom Uittenbogert het ook kan horen. We hebben het over gebarentaal, de taal voor doven en slechthorenden. Gewoon een taal dus, met grammatica, woordenschat en natuurlijke veranderingen.

Nijmegen - Het was voor velen toch een aangenaam lichtpuntje om tijdens de persconferenties over corona te kijken naar de vertaling in gebarentaal. 

Hamsteren

Mimiek, mondbewegingen en gebaren. Soms herkenden we iets, soms kreeg iets extra aandacht, denk aan hamsteren, waarbij het gebaar lijkt op een bewegende hamster. Waar keken we naar? Naar een taal? Is er één gebarentaal en kun je daarmee in alle talen terecht? Kunnen dove mensen over de hele wereld met elkaar spreken? Dat waren zo van die vragen die zich aandienden. Onno, het gebaar is twee o’tjes, en Tom, het gebaar is duim en wijsvinger langs een denkbeeldig kuifje, zitten keurig op 1.5 meter afstand van elkaar en van mij tijdens dit gesprek. Wanneer Tom praat, vertaalt Onno en wanneer Onno praat, spreekt hij met mond tegen mij en met gebaren tegen Tom. Twee geleerden, die ik voor het gemak maar even met de voornaam aanspreek, die hoog in het Erasmusgebouw van de Radboud universiteit bezig zijn met gebarentaal. Met cursussen, onderzoek, publiciteit, lezingen etc. Tom vertelt dat er in Nederland 15.000 dove en 1.5000.000 slechthorende mensen zijn. Zij zijn allen gebaat bij gebarentaal. De NGT, de Nederlandse Gebarentaal, is dus een taal die mensen in Nederland spreken. De taal bestaat al zeker 200 jaar en staat deze week op het punt van erkenning door de Tweede Kamer. Onno: “Gebarentaal is een echte taal, moeilijk om goed te leren. Ik heb er de nodige jaren voor nodig gehad deze taal onder de knie te krijgen. Voor mensen die doof geboren zijn en dove ouders hebben, gaat het vanzelf. Voor ieder ander is het een tweede taal en als zodanig te leren. Echt.” Onno vertelt enthousiast, de gebaren worden ook wat heftiger: ”Wanneer de gebarentaal erkend is, kunnen we rekenen op meer respect voor dove mensen”.

Respect

Tom maakt toch regelmatig mee dat hij niet met respect behandeld wordt. Dat mensen er geen zin in hebben of dat mensen denken dat hij niet helemaal spoort. Gelukkig blijft hij goedlachs en belangrijker nog, blijft hij zich inzetten voor de gebarentaal. Net als Onno, die als professor onderzoeken kan en mag aansturen. Onderzoeken op diverse terreinen van communicatie. Toen hij Taalwetenschappen studeerde werd hij getroffen door de gebarentaal, heeft ook een paar jaar als tolk gewerkt en stort zich nu volledig op de wetenschap. Wel hoog in de Erasmustoren, maar niet in een ivoren toren overigens; met twee benen op de grond staan ze allebei, terwijl ze zich sterk maken voor het verspreiden van gebarentaal. Die u zelf ook kunt leren, bijvoorbeeld met de online cursus gebarentaal van Tom. 

Voor meer informatie www.onlinecursusgebarentaal.nl

Door: Annet Kooijmans