Herdenking slachtoffers heksenvervolging

NIJMEGEN - Zaterdag 3 juni vinden in het hele land acties plaats ter herdenking van de slachtoffers van heksenjachten. Op tenminste 20 plekken in Nederland worden die dag door honderden mensen tegelijkertijd om 12.00 uur witte bloemen gelegd ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de heksenvervolgingen. Zo ook in Nijmegen. Met deze actie vraagt Stichting Nationaal Heksenmonument om een fysiek monument in de openbare ruimte. 

De herdenking in Nijmegen is naast de Stevenskerk. Er wordt een korte tekst voorgelezen (geschreven door schrijver Susan Smit), de namen van de slachtoffers worden gemeld en er worden witte bloemen gelegd. “Wij doen dit om aandacht te vragen voor en te geven aan deze onderbelichte, zwarte bladzijde uit onze geschiedenis. Van de 15e tot en met de 18e eeuw vonden heksenprocessen plaats. Zeker 250 mensen (85 procent vrouw) kregen de doodstraf, vaak in het openbaar en op een gruwelijke manier, zoals door levende verbranding. Daarnaast stierven mensen als gevolg van martelingen, eenzame opsluiting, zelfmoord in de cel of door verbanning. Voor de herdenking in Nijmegen hebben zich vooralsnog ongeveer 70 mensen aangemeld”, aldus Natasja Essers  lid van Stichting Nationaal Herdenkingsmonument.  

De actie wordt georganiseerd door Stichting Nationaal Heksenmonument. Het bestuur bestaat uit schrijver Susan Smit, theatermaker Manja Bedner en schrijver Bregje Hofstede, maar de stichting is het initiatief van een grote groep voornamelijk vrouwen uit allerlei sectoren, die het tijd vonden voor meer historisch besef van de heksenvervolgingen. 

“Met deze actie vragen wij om een Nationaal Heksenmonument. Dit doen wij vanuit de overtuiging dat de heksenjachten, die verspreid over West-Europa naar schatting zo’n 50.000 tot 100.000 slachtoffers maakten, nog altijd hun schaduw werpen, met name op vrouwen. Zo’n 85% van de slachtoffers was vrouw. Zaken die in de 16e en 17e eeuw tot een veroordeling als heks konden leiden, gelden voor met name meisjes en vrouwen nog steeds als problematisch: vrij over je seksualiteit beschikken, je vrijelijk uitspreken, ouder worden, alleenstaand zijn, sterk zijn. Om met die schaduw af te rekenen, willen we de slachtoffers van toen in het licht zetten. De heksenjachten zijn de laatste grote historische moordpartij waar we nog lollig over doen. Maar daarmee laten we de kans liggen om een diepe wortel van misogynie te ontbloten. We vragen met deze actie om een fysiek monument in de openbare ruimte”, aldus de stichting.

Voor meer informatie: www.nationaalheksenmonument.nl of info@nationaalheksenmonument.nl 

Lijst van Nijmeegse slachtoffers 

- Sander van Loenen, 1469 (levend verbrand) 

- een vrouw, 1513 (doodstraf) 

- Ulant die Swart, 1519 (doodstraf) 

- een vrouw, 1532 (vonnis onbekend) 

- Heijll van Venloe, 1555 (doodstraf) 

- Barbara tho Herpe, zus van Heijll, 1555 (doodstraf) 

- Triijn Achencken, 1557 (doodstraf) 

- Jutt van Lenth, 1557 (doodstraf) 

- Hilleken Maelpots, 1584 (vonnis onbekend) 

- Henneken Versteegh, 1603 (verdrinkingsexecutie) 

- Neele, dochter van Henneken Versteegh, 1603 (ontsnapt aan verdrinkingsexecutie)